Dla tych, którzy chcą czytać bajki ludowe, w których obecne są lalki.
„Piękna Vasilisa”
„Książę Danila-mówił”
„Sea King and Vasilisa the Wise”
„Princess in the Underworld”
Indyjska bajka o lalce
Norweska bajka „Lalka w trawie”
W książce „The Historical Roots of the Magic Tale” Vladimir Propp pisze o lalkach pojawiających się w bajkach:
Zatem rozważenie niektórych magicznych przedmiotów ponownie prowadzi nas do obszaru, do którego prowadzi badanie wielu innych elementów: do królestwa zmarłych.
Rozważenie jeszcze jednego tematu prowadzi do tej samej sfery, która stoi na granicy magicznych pomocników i magicznych przedmiotów, mianowicie poczwarek.
Taka lalka pojawia się w bajce „Vasilisa the Beautiful” (Afanasyev AN, Russian Folk Tales, t. 1-3). Tu umiera matka: „Kiedy umierała, kupiec zawołał do niej córkę, wziął lalkę spod koca, podarował jej i powiedział:„ Umieram iz tym rodzicielskim błogosławieństwem zostawiam wam tę lalkę; zawsze dbaj o to ze sobą i nie pokazuj tego nikomu, a kiedy przydarzy Ci się smutek, daj jej coś do jedzenia i poproś ją o radę ”. Azadovsky, Andreev i Sokolov, którzy opublikowali zbiór Afanasiewa, mają tendencję do rozważania tego motywu nie folklorystycznego, ponieważ nie ma on analogii w folklorze. Ale po pierwsze są te analogie: w bajce „Gryaznavka” (Smirnov A. M. Zbiór wielkich rosyjskich bajek z Archiwum Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego, wydanie I, II. PG., 1917.) są lalki, które są określane tym samym z formułą, którą ma Afanasiew: „Ty, Kukalka, Kushaitya, słuchaj mojego żalu”. W północnej opowieści: „Mam cztery lalki w klatce piersiowej, tak jak powinny, pomogą ci”, mówi matka przed śmiercią swojej córki (Karnaukhova I.V. Tales and Traditions of the Northern Territory. M, 1934).
Po drodze zwracamy uwagę na fakt, że ta lalka musi być karmiona. Po drugie, lalki są szeroko przedstawiane w wierzeniach różnych narodów, a analogia z bajką jest dość dokładna.
Aby lepiej zrozumieć ten motyw, podajemy jeszcze jeden przypadek z bajki. W bajce „Prince Danila-Spoken” ścigana dziewczyna stopniowo pogrąża się w ziemi (tj. Idzie do podziemi) i zostawia na swoim miejscu cztery poczwarki, które swoim głosem odpowiadają za prześladowcę. W tym przypadku poczwarka służy jako substytut tego, który zszedł pod ziemię. Taką rolę odgrywają poczwarki w wierzeniach tak wielu ludzi. „Wiadomo, że Ostyaki, Golds, Gilyaks, Orochs, Chińczycy, a także w Europie - Mari, Czuwasz i wiele innych narodów, stworzyli ku pamięci zmarłego członka rodziny„ drewnianym wstrętem ”lub lalką, która była uważana za naczynie dla duszy zmarłego. Ten obraz był karmiony wszystkim, co sami jedli, i ogólnie opiekował się nim, jakby był żywy ”(Zelenin D. K.1936, 137). Ta wiara w żadnym wypadku nie jest specyficzną cechą Syberii lub Europy. W Afryce, Eime, kiedy jego żona umiera, a mąż ponownie wychodzi za mąż, trzyma w swojej chacie lalkę, „która reprezentuje tę żonę w innym świecie. Otrzymuje wszelkiego rodzaju zaszczyty, aby żona w następnym świecie nie była zazdrosna o żonę na tym świecie ”(Meinhof 63). W byłej Nowej Gwinei w Holandii po śmierci wycina się postać, za pomocą której prorokują. Frazer szczegółowo opisuje, jak dusza pacjenta zostaje zwabiona w lalkę (Frazer 1911, I, 53-54). Lalka zawierająca duszę pacjenta może zawierać lub reprezentować duszę zmarłego w ogóle. Krewni robią małą lalkę do opieki; martwa osoba jest wcielona w tę lalkę. Lalka jest karmiona przy stole, uśpiona itp. (Kharuzin 1905, 234).
W Egipcie pogląd ten znalazł odzwierciedlenie w kulcie pogrzebowym. Yu. P. Frantsov zauważył to zjawisko w swojej pracy nad starożytnymi egipskimi opowieściami o arcykapłanach. „W starożytnej egipskiej magii użycie postaci o magicznych celach było szeroko znane. Dzięki odcieniu, w którym użycie postaci z naszej bajki jest przedstawiane jako postać pomocnicza, przedstawienie stało się powszechne w kulcie pogrzebowym w postaci postaci pomocniczych „uhebti” lub „shauabti” (Frantsov 1935, 171-172). I chociaż dane postacie mają wygląd zwierzęcy, tutaj połączenie jest nadal pewne, ponieważ ludzki przodek zastąpił zwierzęcego przodka. Jak zauważa Wiedemann, liczby Uhebti wyglądały jak figurki. Zostały one złożone do grobu zmarłego, nazwano je „odpowiedziami” i miały pomóc w życiu pozagrobowym (Wiedemann 26).
Wszystkie te materiały pokazują, z jakich reprezentacji i zwyczajów pochodzi ta poczwarka. Reprezentuje umarłych, należy ją nakarmić, a potem umarli, wcieleni w tę poczwarkę, zapewnią pomoc.
